แพะ: เรียนรู้อารมณ์และพฤติกรรม พร้อมการฝึกขั้นพื้นฐาน

Written by Baude Christopher การตลาด

Updated: 2024-12-01

หากคุณยังเป็นมือใหม่ในเรื่องการเลี้ยงแพะ คุณอาจต้องใช้เวลาสักหน่อยในการปรับตัวให้เข้ามัน และมันก็ต้องการเวลาในการปรับตัวให้เข้ากับคุณด้วยเช่นกัน

การเลี้ยงแพะมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่คุณจะต้องทำความเข้าใจธรรมชาติของมัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของอารมณ์และพฤติกรรมที่แสดงออก อะไรที่เป็นตัวกระตุ้นให้มันแสดงออกอย่างนั้น

เมื่อแพะมีความสุขมันจะส่งเสียงร้องเบา ๆ แต่หากมันกำลังกลัว มันสามารถแสดงออกได้หลายอย่างเช่น หูราบไปกับศีรษะ หรือกัดกราม เป็นต้น

ในบทความนี้จะเป็นการบอกคุณว่า แพะมีอารมณ์แบบไหนและจะมีพฤติกรรมการแสดงออกอย่างไร โดยเฉพาะอย่างยิ่ง พฤติกรรมการนอน มันนอนอย่างไร นอนวันละกี่ชั่วโมง รวมถึงการฝึกแพะขั้นต้น เพื่อให้คุณได้มั่นใจว่าพวกมันได้รับการดูแลที่ถูกต้องและเหมาะสม

อารมณ์ของแพะ

เรื่องของอารมณ์ไม่ว่าจะเป็นแพะ สัตว์ชนิดอื่น หรือมนุษย์เราต่างก็มีอารมณ์ที่หลากหลายได้เช่นกัน ซึ่งแพะก็ยังสามารถแสดงพฤติกรรมที่บ่งบอกได้ว่ามันมีอารมณ์เช่นไร 

ต่อไปนี้เป็นอารมณ์ทั่วไปของแพะที่ผู้เลี้ยงควรรู้:

ความสุข

เมื่อแพะมีความสุขมันจะแสดงพฤติกรรมต่าง ๆ ออกมา เช่น การกระโดดอย่างสนุกสนาน, กระดิกหาง รวมถึงภาษากายที่แสดงถึงความผ่อนคลาย นอกจากนี้มันอาจส่งเสียงร้องเบา ๆ เป็นการแสดงความพึงพอใจได้อีกด้วย

ความกลัว

เมื่อแพะรู้สึกกลัว มันจะมีพฤติกรรมหลายอย่าง อาทิ วิ่งหนี, ตัวแข็ง, ร้องเสียงดัง หาที่หลบภัย, หูราบไปกับศีรษะ, กัดกราม หรือตาโตจนเห็นตาสีขาว เป็นต้น อีกทั้งมันจะส่งเสียงร้องบอกให้แพะตัวอื่นรู้ถึงอันตรายที่ใกล้เข้ามา

แพะจะกลัวเสียงดัง, แสงแฟลช, ระดับน้ำที่เพิ่มมากขึ้น, การตกจากที่สูง, การเคลื่อนย้าย, พื้นที่มืด และฝน

วิตกกังวล

หากแพะต้องอยู่ในสถานที่ที่ไม่คุ้นเคย มันจะเกิดความเครียดและวิตกกังวล มันอาจมีพฤติกรรมประหม่าได้ เช่น เดินเร็ว, กระสับกระสาย หรือส่งเสียงร้องดังมากเกินไป

ความอยากรู้อยากเห็น

อีกหนึ่งพฤติกรรมที่ขึ้นชื่อของแพะนั่นก็คือ ความอยากรู้อยากเห็น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการที่ได้พบเจอกับสิ่งใหม่ ๆ ในสภาพแวดล้อมที่มันอยู่ พวกมันจะเดินสำรวจสิ่งต่าง ๆ และพื้นที่นั้น ๆ ด้วยความระมัดระวัง โดยใช้ประสาทสัมผัสการดมกลิ่นและการสัมผัส

ความรัก

เป็นที่ทราบกันดีว่าแพะเป็นสัตว์สังคมและสามารถสร้างสายสัมพันธุ์กับมนูษย์และสัตว์อื่นได้ แพะที่มีความรัก มันอาจแสดงความรักกันด้วยการเลียให้กัน, พิงตัวที่มันชื่นชอบ ไม่เพียงเท่านี้ มันยังทำกิจกรรมอื่น ๆ ร่วมกันด้วย เช่น การกินอาหาร, การนอนหลับตอนกลางคืนและการงีบหลับ รวมถึงการส่งเสียงร้อง และนี่จึงเป็นที่มาว่าทำไมคุณถึงต้องซื้อและเลี้ยงแพะเป็นคู่

คับข้องใจ

เมื่อแพะเจอสิ่งที่ต้องการแต่ต้องเจอกับอุปสรรค ทำให้ไม่สามาถรถเข้าถึงสิ่งนั้น ๆ ได้ มันจะเกิดความหงุดหงิด มันจะแสดงพฤติกรรม เช่น การตะกุยพื้น, การโขกหัว หรืออาจเปล่งเสียงในลักษณะที่หงุดหงิด

เหงา

แพะเป็นสัตว์ที่ชอบอยู่กับฝูง บางครั้งเวลาหนีเที่ยวก็พากันหนีกันฝูง ดังนั้น พวกมันจะรู้สึกเหงา หากต้องแยกจากฝูง ซึ่งมันอาจมีพฤติกรรม อาทิ ร้องตะโกนเรียกแพะตัวอื่น, มองหาเพื่อน หรืออาจแสดงพฤติกรรมที่ซึมเศร้าไปเลย

ก้าวร้าว

ความก้าวร้าวสามารถเกิดขึ้นได้แพะ โดยเฉพาะแพะที่ไม่ได้รับการฝึกมา ความก้าวร้าวนี้อาจเกิดจากการแย่งทรัพยากร, การแย่งพื้นที่อาณาเขต หรือแสดงออกเมื่อมันถูกคุกคาม มันจะแสดงพฤติกรรมการโขกหัว, การกัด หรือส่งเสียงร้องที่ฟังดูก้าวร้าว เพื่อการปกป้องตัวเองหรือสร้างอำนาจที่เหนือกว่า

ความพอใจ

การนอนลงเป็นสัญญาณที่ชัดเจนของความพอใจ แม่แพะตัวนี้ย่อมพอใจอย่างมีเหตุผล หลังจากที่ได้ให้กำเนิดลูกแพะสองตัวที่แข็งแรง

ความพอใจของแพะ เราสามารถสังเกตเห็นได้จากท่าทางที่ผ่อนคลาย เช่น นอนราบหรือนอนอาบแดด พวกมันยังอาจทำกิจกรรมต่าง ๆ อีก เช่น เล็มหญ้าอย่างสงบ หรือนอนพักผ่อนอย่างสบาย ๆ

ความโศกเศร้า

หากมีการสูญเสียเพื่อนในฝูง แพะจะมีอารมณ์โศกเศร้าและคร่ำครวญเช่นกัน ซึ่งเราสามารถสังเกตเห็นได้จากการที่มันกินอาหารน้อยลง, ความเกียจคร้าน รวมถึงส่งเสียงร้องคร่ำครวญ

พฤติกรรมของแพะผู้นำทั้งตัวเมียและตัวผู้

ด้วยความที่แพะเป็นสัตว์สังคมและชอบอยู่รวมกันเป็นฝูง และเป็นธรรมชาติของแพะที่จะต้องมีการจัดลำดับขั้นภายในฝูงทั้งกลุ่มของแพะตัวเมียซึ่งจะขึ้นเป็น ‘ราชินีฝูง’ และสำหรับแพะตัวผู้จะเป็น ‘ผู้นำฝูงตัวผู้’ ซึ่งแพะทั้ง 2 กลุ่ม มีบทบาทและหน้าที่ ดังนี้

ราชินีฝูง

ในทุกฝูงแพะจะมีตัวเมียตัวหนึ่งที่ดูโดดเด่นอยู่ ซึ่งมันจะเป็นผู้ทำหน้าที่ในการนำทางและตัดสินใจว่าเมื่อใดควรออกไปอาหารที่ทุ่งหญ้า รวมถึงมันจะต้องได้จุดในการนอนหลับที่ดีสุด มีอาหารที่ดีสุด โดลเฉพาะอย่างยิ่งหากราชินีฝูงเป็นประเภทแพะนม แน่นอนวันมันจะต้องเป็นตัวที่ถูกรีดนมก่อน หากแพะตัวอื่นพยายามจะแซงหรือเปลี่ยนแปลงสิ่งที่เป็นอยู่ ให้ระวังราชินีตัวนี้ให้ดี เพราะอาจถูกราชินีชนหรือกัดได้

ลูกของราชินีฝูงเป็นราชวงศ์โดยกำเนิด แหล่งอาหารในทุ่งหญ้าที่ลูกจะได้ก็ต้องเป็นจุดที่ดีสุดรองจากราชินีฝูง ราชินีฝูงจะดูแลลูกของมันอย่างดี โดยมันจะคอยปกป้องไม่ให้แพะตัวอื่นมาพาลูกของมันออกไปให้พ้นทาง

นอกจากนี้ ราชินีฝูงจะเป็นผู้คอยตรวจสอบพืชชนิดใหม่ว่ากินได้หรือไม่ โดยปกติแล้วราชินีฝูงจะทำหน้าที่ของมันจนกว่าจะตายหรือพิการจนไม่สามารถปกป้องฝูงได้อีกแล้ว และเมื่อนั้นก็จะมีกวาวตัวเมียตัวอื่นมาต่อสู้และรับตำแหน่งไป

ผู้นำฝูงตัวผู้

แพะที่เป็นผู้นำฝูงตัวผู้มักจะมีนิสัยเจ้าชู้ มีความแข็งแกร่งที่สุด และมักจะแก่ที่สุดอีกด้วย แพะตัวผู้ยังต้องมีการต่อสู้กันเพื่อแย่งตำแหน่งสูงสุดเช่นเดียวกันกับราชินีฝูง แพะตัวผู้จะทำหน้าที่และพยายามรักษาตำแหน่งนี้ไว้จนกว่าจะตายหรือจนกว่าจะมีแพะตัวผู้ตัวอื่นที่อายุน้อยกว่าและมีพลังเหนือมาท้าต่อสู้ จนได้รับชัยชนะมาแทน

กรณีอยู่ในป่าหรือท่ามกลางธรรมชาติ แพะผู้นำตัวผู้จะเดินอยู่ท้ายฝูงเพื่อป้องกันอันตรายที่อาจมาจากด้านหลังของฝูง

พฤติกรรมปกติทั่วไปของแพะ

เมื่อแพะที่ Furry Farm ถูกปล่อยให้กินหญ้าในทุ่งเลี้ยง เราจะกระจายอาหารไปทั่วบริเวณ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการทะเลาะกันโดยไม่จำเป็น

การเลี้ยงแพะจะเป็นเรื่องที่ง่ายขึ้น หากคุณทำความเข้าใจว่าพฤติกรรมนั้น ๆ ของแพะที่แสดงออกนั้น มันต้องการสื่อสารอะไร ซึ่งพฤติกรรมของแพะที่ควรรู้ มีดังนี้

การกัด

แพะมักสื่อสารด้วยการกัด บางตัวไม่กัดเลย ขณะที่บางตัวกัดมาก ที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะว่าบางครั้งมันเป็นแพะหน้าใหม่ในฝูง บางตัวมักแสดงพฤติกรรมการกัดแพะตัวอื่นเกือบทุกตัว มันแสดงพฤติกรรมนี้อยู่ประมาณเกือบหนึ่งสัปดาห์ จากนั้นพฤติกรรมนี้ก็ลดและหายไป ที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะว่าแพะต้องการจะจัดลำดับชั้นภายในฝูงนั่นเอง คุณไม่จะเป็นต้องแทรกแซงใด ๆ ในเรื่องนี้

การโขกหัว

เช่นเดียวกับการกัด การกัดมีบทบาทในโลกของแพะ แพะจะโขกหัวเพื่อกลั่นแกล้งตัวอื่นให้พ้นทาง เพื่อสร้างตำแหน่งในฝูง, เป็นอารมณ์ที่ต้องการเล่นเพื่อความสนุก รวมถึงการต่อสู้ และมันจะโขกบ่อยครั้งในช่วงที่มันถึงฤดูผสมพันธุ์

การโขกหัวของแพะเป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้การเลี้ยงแพะที่มีเขาและแพะที่ถูกตัดเขาไว้ด้วยกันนั้นไม่ใช่วิธีการที่ดี แพะที่ถูกถอนเขาออกมีข้อเสียอย่างเห็นได้ชัดและอาจได้รับบาดเจ็บสาหัสได้ ต่างจากแกะที่จะวิ่งเข้าหากัน แพะมักจะยืนด้วยสองขาหลังแล้วค่อยเอาหัวโขก

สาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดจากการกัดและการโขกหัว คือ การสร้างตำแหน่งของตัวเองโดยพยายามให้สูงที่สุดในฝูง เมื่อคุณแนะนำแพะตัวใหม่ให้ฝูง และแพะที่มีสถานะต่ำกว่ามักจะเป็นตัวแรกที่เข้ามาต่อสู้ ซึ่งพวกมันก็ต้องการรักษาตำแหน่งหรือนกระดับตัวเองภายในฝูงเช่นกัน

การทับ

ลูกแพะเริ่มทับกันแม้ว่าพวกมันจะอายุเพียงไม่กี่วันก็ตาม พวกมันกำลังฝึกเป็นแพะที่โตเต็มวัยแล้ว แต่พวกมันกำลังพยายามที่จะสร้างอำนาจเหนือกว่าด้วย เมื่อพวกมันโตขึ้นเล็กน้อย การทับกันก็จะมีความหมายแฝงอารมณ์ทางเพศร่วมด้วย

แพะทั้งตัวผู้และตัวเมียตอบสนองต่อฮอร์โมนเพศโดยการทับกันพฤติกรรมการทับจะบอกคุณเมื่อแพะอยู่ในช่วงระหว่างการเป็นสัด (Heat Period) โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าคุณมีแพะที่ถูกตอนแล้วในฝูง คุณสามารถใช้แพะมันเป็นตัววัดได้ว่าแพะตัวเมียนั้นอยู่ในระหว่างการเป็นสัดหรือไม่ เช่นเดียวกับการใช้ผ้าถูกที่ตัวของแพะตัวผู้ที่เหม็น หากแพะตัวเมียที่อยู่ในระหว่างการเป็นสัดจะเกิดปฏิกิริยาตอบสนอง ซึ่งแพะจะเริ่มให้ทับหรือผสมพันธุ์กันเมื่ออายุ 8 เดือน ขึ้นไป

การเล่น

ลูกแพะมักจะใช้การโขกหัวกัน แต่มักจะเบา ๆ พวกมันใช้การโขกเป็นการเล่นรูปแบบหนึ่ง ในขณะที่พวกมันกำลังเรียนรู้ที่จะเป็นแพะ เช่นเดียวกับพฤติกรรมการกับ พวกมันจะเล่นกันตอนโต นอกจากนี้ พฤติกรรมนี้ยังเป็นการพยายามสร้างบทบาทของตนในลำดับชั้นอีกด้วย

บางครั้งคุณอาจเห็นว่ามันเดินหน้าถอยหลังและสุดท้ายก็ไม่ได้มีการทำร้ายกัน คุณจึงไม่จำเป็นที่จะต้องหยุดพฤติกรรมนี้หากเห็นว่ามันกำลังพุ่งไปที่ตัวอื่น ในทางกลับกัน หากพวกมันมีพฤติกรรมเช่นนี้กับคุณ คุณไม่ควรอนุญาตให้มันแสดงพฤติกรรมเช่นนี้เด็ดขาด โดยเฉพาะหากมีการโก่งตัวร่วมด้วย เพราะผู้ที่ปล่อยให้มันแสดงพฤติกรรมเช่นนี้ตั้งแต่เด็ก เมื่อแพะเด็กเติบโตเต็มวัยมันจะเป็นแพะที่มีอารมณ์ดุร้ายและไม่ปลอดภัยที่จะอยู่ด้วย

การต่อสู้

แพะจะมีการทะเลาะกันในเรื่องของอาหารและเรื่องการผสมพันธุ์ โดยเฉพาะกับแพะผู้ที่เป็นจ่าฝูงหรือผู้นำของฝูง มันจะใช้การโขกหัวหรือไม่ก็กัดแพะตัวอื่นเพื่อแย่งชิงอาหาร หรือหากเป็นแพะตัวผู้ การต่อสู้กันมักเป็นเรื่องของการแย่งแพะตัวเมีย

ผู้เลี้ยงต้องคอยสังเกตระหว่างที่แพะตัวผู้กำลังชนกับแพะตัวอื่น เพื่อให้แน่ใจว่าพวกมันปลอดภัยทั้งสองฝ่าย และควรแยกพวกมันเมื่อสถาณการณ์ดูแล้วไม่ค่อยดี เนื่องจากการต่อสู้นี้อาจนำไปสู่แพะที่พิการได้ คุณไม่ควรละสายตาในระหว่างนั้น เนื่องจากหลังจบการต่อสู้นี้ อาจทำให้แพะบางตัวมีนิสัยก้าวร้าวกับมนุษย์ได้เลยทีเดียว 

การนอน

คอกแพะทุกคอกที่ Furry Farm ถูกยกพื้นสูง ซึ่งเป็นหนึ่งในสถานที่โปรดของแพะสำหรับการนอนหลับพักผ่อน หากคุณมองดูภาพนี้ จะเห็นแพะบางตัวกำลังงีบหลับในช่วงบ่าย

แพะมักชอบนอนบนพื้นที่ที่ยกสูง ไม่ชอบกับพื้นดินหรือที่เสมอพื้น ดังนั้น การสร้างโรงเรือนจึงต้องสร้างพื้นที่เป็นร่องหรือช่องตาถี่ ๆ ที่ยกสูงจากพื้นดินประมาณ 1 – 2 เมตร หรือมักสร้างให้สูงจากพื้นในลักษณะที่คนสามารถลอดเข้าไปใต้โรงเรือนได้ เพื่อทำความสะอาดและกวาดมูลแพะออกมา

แพะจะใช้เวลาในการนอนประมาณ 5 ชั่วโมงในเวลากลางคืน และจะงีบหลับเล็กน้อยในช่วงกลางวัน และมันจะตื่นตัวมากในเวลากลางวันที่มีอุณหภูมิที่อุ่นขึ้น ซึ่งเวลาส่วนใหญ่ของพวกมันคือการกิน

การกินหรือการแทะเล็ม

แพะมีพฤติกรรมการกินที่สามารถทำได้ดี มีความสามารถในการหาแหล่งอาหาร ทุ่งหญ้า ใบไม้ และพุ่มไม้ มันจะใช้ริมฝีปากในการแทะเล็ม พร้อมกับเกี่ยวตวัดเม้มเอาใบไม้เข้าปาก หรือแม้แต่พุ่มไม้ มันก็มีความสามารถในการเลือกใบอ่อนและนำเข้าปากได้ ส่วนต้นไม้ที่มีความสูง แพะก็สามารถใช้ขาหน้าปีนขึ้นและใช้ปากจับและตวัดยอดใบไม้เข้าปากได้อีกเช่นกัน

ดังนั้นเมื่อคุณได้ทราบถึงพฤติกรรมการกินหรือการแทะเล็มของมันแล้ว คุณก็จะสามารถจัดการกับพื้นที่, แปลงหญ้า รวมถึงแหล่งอาหารที่เหมาะสมกับแพะได้

เคล็ดลับการจัดการกับพฤติกรรมแพะ

การดูแลและการเลี้ยงแพะจะเป็นเรื่องยาก หากคุณเลี้ยงมันในแบบที่ไม่เคยให้มันได้ผ่านการฝึกมาเลย แพะก็จะคล้ายกับสุนัขที่มีนิสัยก้าวร้าว

การฝึกแพะให้ใช้ปลอกคอ อาจเป็นเครื่องมือที่สะดวกสำหรับคุณในการจัดการกับพฤติกรรมแพะ, การสัญญาณเกี่ยวกับทิศทาง รวมถึงการใช้เพื่อเคลื่อนย้ายแพะได้

นอกจากนี้ Furry Farm ยังมีแนวทางในการจัดการทั่วไปเกี่ยวกับการฝึกแพะ ดังนี้

• หากมันก้มหัวหนีให้คุณยกหัวแพะขึ้นด้วยมือข้างหนึ่งใต้คางและอีกมือข้างหนึ่งวางไว้บนคอหรือโดยยกปลอกคอขึ้น ระวังอย่าให้ปลอกคอรัดคอแพะจนสำลัก
• หลีกเลี่ยงการวิ่งไล่ล่ามัน แต่ให้ใช้อาหารล่อแทน
• หากคุณต้องการจับแพะที่มีเขา ให้จับที่โคนเขาให้แน่น เพื่อเป็นการนำทาง
• ห้ามดันหัวแพะเด็ดขาด เพราะจะทำให้มันเข้าใจว่าเป็นการจำลองการโขก และเรียนรู้ว่าการโขกหรือการชนกับคนนั้นเป็นสิ่งที่ทำได้

บทสรุป

แพะเป็นสัตว์สังคมที่สามารถมีอารมณ์ที่หลากหลายได้เหมือนสัตว์อื่น ๆ หรือมนุษย์เรา การพฤติกรรมการแสดงออกของแพะจะเกิดขึ้นไปตามสิ่งที่มากระตุ้น เช่น ความกลัว อาจเกิดจากมันต้องอยู่ในที่มืดหรืออาจต้องเจอกับแสงไฟที่สว่างมากเกินไป ดวงตามันจะเบิกกว้างจนเห็นตาขาว

พฤติกรรมการนอนของแพะ โดยทั่วไปแล้วมันชอบนอนบนที่สูง ในโรงเรือนที่ยกสูงจากพื้นมาประมาณ 1- 2 เมตร หรือสูงพอที่จะให้คนลอดข้างใต้เพื่อทำความสะอาดโรงเรือนได้ ที่สำคัญคุณต้องมั่นใจด้วยว่าโรงเรือนจะไม่มีฝนสาดมาใส่แพะของคุณ ซึ่งเป็นสิ่งที่มันเกลียดและกลัว

แพะจะนอน 5 ชั่วโมงในเวลากลางคืน และงีบหลับในช่วงกลางวัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมันกำลังมีความรัก มันจะงีบหลับบนตัวของกันและกัน

การเรียนรู้และสังเกตอารมณ์และพฤติกรรมของแพะจะทำให้คุณรู้ได้ว่า แพะต้องการการดูแลหรือต้องการการแก้ปัญหาอย่างไร เช่น การโขกหัวกันของแพะอาจเป็นเพียงการเล่น แต่เมื่อใดก็ตามหากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งได้รับบาดเจ็บ คุณต้องจับแยกทันที

เพราะการละเลยที่จะสังเกตหรือฝึกแพะนั้น อาจส่งผลให้แพะมีนิสัยดุร้ายและก้าวร้าวได้ จนแม้กระทั่งผู้เลี้ยงเองก็อาจได้รับบาดเจ็บได้เช่นกัน